De inzichten over autisme ontwikkelen zich snel. Voor het onderwijs is een maatschappelijke (ontwikkelingsgerichte) visie op autisme passender dan het denken in termen van psychiatrische stoornissen zoals in de DSM-5.
Invloed van autisme
Autisme kan cognitieve en sociale functies en vaardigheden beïnvloeden, zoals:
- Theory of mind: de bedoelingen en het gedrag van anderen voorspellen en begrijpen.
- Centrale coherentie: (snel) samenhang zien, van detail naar geheel.
- Executieve functies: plannen, organiseren, schakelen en emotieregulatie.
- Contextgevoeligheid: je gedrag aanpassen aan de context.
- Prikkelverwerking: het filteren van prikkels uit de omgeving (zoals geluiden en geuren), maar ook inwendige prikkels (bijvoorbeeld dorst, pijn, emoties).
Al deze functies en vaardigheden zijn van belang op school.
Ondervraging en overvraging op school bij leerlingen met autisme
Leerlingen met autisme hebben bepaalde functies en vaardigheden soms nog niet ontwikkeld terwijl de omgeving dat wel verwacht. Dan kan de leerling overvraagd worden. Tegelijkertijd kunnen andere functies en vaardigheden juist verder ontwikkeld zijn dan bij leeftijdsgenoten. Op dat vlak kan ondervraging ontstaan.
We noemen deze manier van ontwikkelen een ‘regenboog aan leeftijden’ in één persoon. Leerlingen met autisme ervaren de omgeving en sociale contacten daardoor echt anders dan andere leerlingen.
Kennis over autisme
Kennis over de invloed van autisme op de ontwikkeling kan helpen om het gedrag van een leerling te plaatsen en om samen na te denken over oplossingen.
Actuele kennis over de invloed van autisme op de schooltijd is onder meer te vinden op:
- Autismewegwijzer, onderdeel Onderwijs
- U aan zet, onderdeel onderwijsprofessional